اکوتوریسم یا بوم‌گردشگری یا طبیعت گردی، گونه‌ای از گردشگری است که در آن گردشگران برای دیدار از مناطق طبیعی نامسکون و دست‌نخوردهٔ جهان سفر می‌کنند و به تماشای گیاهان و پرندگان و ماهی‌ها و دیگر جانوران می‌پردازند.

به این‌گونه از گردشگران که به دیدار از بوم سامانه و طبیعت زنده می‌پردازند، نام اکوتوریست یا بوم گردشگر داده شده است. بسیاری از کشورها بخش هنگفتی از درآمد خود را از بوم گردشگران خارجی تأمین می‌کنند. "در ایران توسط فرهنگستان معادل طبیعت گردی نام گذاری شده است که با توجه به ظهور ژئوتوریسم در چند دههٔ اخیر در ایران و جهان این واژه با معادل سازی طبیعت‌گردی صحیح نخواهد بود و بهتر است اکوتوریسم را معادل بوم گردشگری نامید".

اصلی‌ترین فعالیت اکوتوریسم بر پایهٔ طبیعت زنده می‌باشد که بنا به تعریف سفری است مسئولانه به مناطقی طبیعی که حافظ محیط زیست بوده و باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی گردد. طبیعت‌گردی حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ منطقه وارد می‌کند.گونه‌های مختلف طبیعت‌گردی عبارتند از گردش آبی و ساحلی، کوهنوردی، غارنوردی، بیابان‌گردی، دامنه‌نوردی، مردم‌شناسی، طبیعت درمانی، صید و شکار "با اینکه زمین گردشگری گونه مستقلی از صنعت گردشگری است و زیر شاخه بوم گردشگری محسوب نمی‌شود اما در مواردی جاذبه های اکوتوریسم با ژئوتوریسم در تداخلند ولی در فعالیتهای اکوتوریسمی، آموزش همگانی زمین شناسی و ژئومورفولوژی مورد نظر نمی‌باشد و توجه خاص به طبیعت زنده و جاذبه های آن است".

آریا زمین فهرست جاذبه های گردشگری ایران
ایران پدیا iranpedia.ir
http://golshn12.blogfa.com دانستنی های تاریخ و جغرافیای ایران و جهان

 

چشمه های باداب سورت

 

شمال گردی برای اکثر ما به معنی گشت و گذار در سواحل دریای خزر است. اما شاید بد نباشد اگر در تعطیلات تابستان به استان های شمالی کشور رفتید به چشمه های باداب سورت هم سری بزنید.البته برای بازدید از این چشمه های می توانید از سد شهید رجایی و دریاچه چورت هم بازدیدی داشته باشید.

چشمه های باداب سورت: چشمه هایی که شبیه به آن فقط در شش نقطه دیگر دنیا وجود دارد و از این شش مورد، فقط سه تای آن ها تا حدودی قابل قیاس با باداب سورت می باشند. آن سه دیگر، واقع در نیوزیلند، آمریکا و ترکیه هستند. تفاوت عمده باداب سورت با شش چشمه دیگر، این است که آب آن رنگین بوده و بواسطه مواد معدنی و رسوبات آب آن، به رنگ های خاکستری، سیاه، نارنجی، قرمز، سفید، آبی آسمانی و بعضاً در تلالو نور خورشید، طلایی و سبز می باشد. 

برخلاف باداب سورت که در کشور ما در حد یک چشمه محلی باقی مانده،از توریستی ترین جاذبه های طبیعی این کشورها محسوب می شوند.چشمه های باداب سورت بعد از چشمه پامو کاله ترکیه به عنوان دومین چشمه آب شور جهان ثبت جهانی شده است.

 برای این چشمه ها در ایران حتی یک تابلو با توضیحات ایمنی، تاریخی و جغرافیایی، و هشدارهایی در جهت حفظ و تمیز نگه داشتن این محیط وجود ندارد. بازدید کنندگان اصلی باداب سورت، محلی ها و روستاییان اطراف هستند که متاسفانه به دلیل عدم آموزش و نظارت صحیح، به عنوان یک تفرج گاه مقطعی، در کنار سایر هموطنانی که کمی سهل انگارانه برخورد می کنند، در آلودگی و کثیفی محیط سهیم اند. ناگفته نماند که حتی یک سطل زباله در محل موجود نیست و در لابلای آب های روان، انواع ظروف و سفره های یک بار مصرف و زباله هایی از این دست، پراکنده است. موتور و تراکتور در دهانه های زیبای حوضچه ها پارک شده اند. حوضچه هایی که در طی هزاران هزار و حتی میلیون ها سال، اندک اندک شکل گرفته اند و به شکل پلکانی در اطراف این ارتفاعات، منظره باورنکردنی و بی نظیری را رقم زده اند. حوضچه هایی که حتی نباید در آن ها با کفش وارد شد، چه رسد به اینکه با تیشه، جداره های آن را کَند !!

خوب است بدانیم که در ترکیه، برای چشمه پاموکاله – که قصر سفید می خوانندش- درنزدیکی شهر دنیزلی، در سال ۸۸، به نرخ پول ما، پانزده هزار تومان هزینه ورودی گرفته می شد، از همان ابتدا، سرتاسر آن مامور و ناظر وجود داشت برای مراقبت از عدم آلودگی، کثیفی و تخریب آن، راهنماهایی آموزش دیده بودند برای توضیحات لازم و سوال های مردم، از تجمع آب چشمه اصلی آن، یک استخر تمیز و زیبا ساخته اند و با نظارت، به افراد، اذن شنا می دهند، قوانینی سخت دارد از جمله همین که باید از یک مسافتی به بعد، کفش ها را از پا درآورد، از خیلی پیش از این ها بروشور و دفترچه راهنما و تابلوهای متعدد در آن نصب بوده است و …

 

 

چ

 

دریاچه چورت

 

دریاچه میانشه که دریاچهی چورت هم نامیده می‌شود در فاصله ۱۰ کیلومتری روستای چورت حد فاصل ساری تا کیاسر در استان مازندران ایران قرار دارد.

دریاچه میانشه در ۳۵۰ کیلومتری تهران و در جنگل‌های بکر روستای چورت در بخش چهاردانگه شهرستان ساری واقع در ۵۰ کیلومتری جنوب این شهر است. وسعت این دریاچه حدود ۲٫۵ هکتار است. این دریاچه به دلیل نزدیکی به روستای چورت، دریاچه چورت هم نامیده می‌شود.

این دریاچه در شکاف دره‌ای با شیب زیاد قرار گرفته و دور تا دور دریاچه را پوشش‌های جنگلی بکر و درختان قدیمی در بر گرفته‌است. شکل هندسی دریاچه به شکل بیضی کشیده بوده و ژرفای آن با توجه به میزان بارش‌های فصلی متغیر است. ماهی‌های موجود در دریاچه توسط افراد محلی به دریاچه انداخته شده‌است.این دریاچه نیز مانند حوضچه‌سار پله‌ای باداب سورت در بخش چهاردانگه قرار دارد.

 

 

 

 

 

 

 

 

سد شهید رجایی

 

سد شهید رجایی که از آن با عنوان سد سلیمان تنگه نیز یاد می‌شود در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی ساری واقع در بخش دودانگه می‌باشد.این سد در سال ۱۳۷۹ برای بازدید مسافرین و گردشگران آماده شد، محیط اطراف و رودخانه آن به منظور گردش و اقامت مخصوصا برای افراد تور بسیار مناسب است، از جمله امکانات گردشگری در این محیط می‌توان به اقامت شبانه در کنار رودخانه تجن و در دهکده آرامش، قایقرانی، اسکی روی آب، اتوبوس دریایی، پدالو در اسکله شیرین رود، بازدید از تاج سد با گرفتن بلیط در روزها و نیز ماهیگیری نام برد.

 

 

 

 

 

 

 

 قلعه رودخان

 

دژ رودخان یا قلعه حسامی نام قلعه‌ای تاریخی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن در استان گیلان است. برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله عرب‌ها به ایران دانسته‌اند.ین قلعه با ۲٫۶ هکتار مساحت بر فراز ارتفاعات روستای رودخان قرار دارد. دیوار قلعه ۱۵۰۰ متر طول دارد و در آن ۶۵ برج و بارو قرار گرفته شده است. فاصله مستقیم قلعه تا شهر ماکلوان ۲۵ کیلومتر، تا ماسوله ۴۵ کیلومتر و تا شفت ۲۰ کیلومتر است. اما از مسیر اصلی و آسفالته مسافت قلعه تا فومن ۲۵ کیلومتر، تا ماکلوان تقریبا ۳۵ کیلومتر و تا ماسوله ۶۰ کیلومتر است.

 


 

 

 روستای ماخونیک (لی لی پوت های ایران)

 

ماخونیک روستایی است که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده‌است. روستای ماخونیک یکی از هفت روستای شگفت‌انگیز جهان می‌باشد و به لحاظ شهرت آن به شهر «لی‌لی‌پوت‌ها»، جذابیت‌های حیرت‌انگیزی دارد. از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله وجود دارد و مردم ماخونیک اصالتا افغانی می باشند که در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کرده اند و ماخونیک را جهت زندگی برگزیده اند

مردم ماخونیک تا ۵۰ سال پیش، چای نمی‌نوشیدند، شکار نمی‌کردند و اصلاً گوشت هم نمی‌خوردند و هنوز سیگار نمی‌کشند. مردم ماخونیک این قبیل کارها را گناه می‌دانستند.

ورود تلویزیون به این روستا به معنای ورود شیطان بود و اهالی تا چند سال پیش به تلویزیون می‌گفتند شیطان. آنها هرگز اجازه نمی‌دادند کودکان پای صفحه تلویزیون بنشینند و جادوشوند.

 

 

ماسوله

شهر تاریخی و توریستی ماسولهیکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال ایران با هوای مه آلود، تابستانهای خنک و زمستانهای پر برف است. که در بخش سردارجنگل فومن، جنوب غربی استان گیلان،۲۰ کیلومتری شهر ماکلوان، ۳۶ کیلومتری شهر فومن و ۶۰ کیلومتری شهر رشت واقع شده است.

 

 

 

ژئوتوریسم چشمه های گازی گنبد لران

 

خروج گاز از درز و شکاف های ساختار سطحی میدان نفتی ماماتین در جوار روستای گنبد لران شهرستان رامهرمز یک اثر ژئوتوریسمی جذاب، دیدنی و تماشایی خلق کرده است که دل هر بیننده ای را به وجد می آورد و چشمانش را خیره می کند. در این محل گازهای هیدرکربوری از پیچ و خم لایه های چین خورده زمین گذر می کنند، خود را به سطح زمین می رسانند، شعله ور می شوند، به هر سویی زبانه می کشند و خرمنی از شعله های رنگین آتش داغ فروزان و خروشان را به نمایش در می آورند.
چشمه های گازی گنبد لران این نگین سرخ فام انگشتری سبز دشت و دمن منطقه ماماتین یکی از جاذبه های گردشگری زمین شناسی کم نظیر مناطق نفت خیز جنوب ایران (ایالت زمین شناسی زاگرس) به حساب می آید
.

 

 

 

سوباتان

 

ییلاق سوباتان به جرات یکی از زیباترین نقاط طبیعت ایران است که بدلیل سختی دسترسی برای عموم کمتر شناخته شده است ولی دربین ماجراجویان ایرانگردی به زیبایی بی وصف شهره است. سوباتان در ارتفاعات تالش قرار دارد ولی عموما گردشگران از ضلع جنوب غربی ارتفاعات و از دریاچه نئور راهپیمایی به سمت این دهکده بی نظیر را آغاز می کنند. بهترین زمان برای سفر به سوباتان خرداد ماه است که گل های تازه شکفته و عطرآگین زیبایی بهشتی این منطقه را بی مثال می کنند.

 

 

 

 

 

آسیاب و  آبشار های شوشتر

 

مجموعه آسیابهاوآبشارهای شوشتر از بی نظیر ترین نمونه‌هایی است که جهت استفاده بهینه از آب در ادوار کهن مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. این محوطه مجموعه‌ای از سد،تونل‌ها، کانال‌های فرعی وآسیاب‌های آبیاست که بصورت یک مجموعه صنعتی-اقتصادی بوده و جزئی از مجموعه بزرگ سازه‌های آبی شوشتر می‌باشد که در کتب تاریخی مکرراً به آن اشاره گردیده است. اساس کار مجموعه به این صورت است کهسد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد.

تونل‌های سه‌گانه آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب بصورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود. یکی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیابها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است.

قدیمی ترین آثار شناخته شده در شوشتر مربوط به دوران پارینه سنگی و پیش از تاریخ بوده است. این شهر در دوره ایلامی به دلیل نزدیکی به معبد چغازنبیل از اعتبار ویژه‌ای برخوردار بوده و دردوره هخامنشیمزداریون و سازه‌های آبی آن پایه ریزی شدند. شوشتر در دوره اشکانیان پایتخت حاکمان محلی خوزستان بوده و در زمان ساسانیانیکی از مراکز مهم خوزستان به شمار رفته است.

 

 

 

 

 

 

آبشارهای ایران

 

آبشارهای ایران تا ۳۹۲ عدد و آبشارهای غیرفصلی یا قابل توجه تا ۲۸۷ عدد (یا ۱۸۶ عدد) برآورد شده است که از این میان ۴۳ مورد آنها آبشارهای مشهور ایرانند که از این جمله اند:
آبشار آسیاب خرابه - آبشار شیرلان - آبشار اسکندر - آبشار ماهاران (آذربایجان شرقی)، آبشار شلماش (آذربایجان غربی)، آبشار گورگور - آبشار سردابه (اردبیل)، آبشار لاتون در استان گیلان، آبشار خضر - آبشار کردعلی - آبشار تخت سلیمان - آبشار بی بی سیدان - آبشار سمیرم (اصفهان)، آبشار چم آو (ایلام)، آبشار سنگان - آبشار امامزاده داوود - آبشار اوسون دربند - آبشار دوقلو - آبشار فصلی پیچ آدران واقع در ۱۵ کیلومتری کرج-چالوس (تهران)، آبشار چشمه کوهرنگ - آبشار آتشگاه - آبشار دره عشق (چهارمحال و بختیاری)، آبشار شوی (خوزستان)، آبشار اخلمد (خراسان رضوی)، آبشار مارگون (فارس)، آبشار بل (کردستان)، آبشار بهرام بیگی بویراحمد - آبشار کنج بنار گچساران - آبشار سی‌سخت - آبشار کمردوغ (کهکیلویه و بویراحمد)، آبشار مینودشت - آبشار شیرآباد - آبشار کبودوال (گلستان)، آبشار لاتون (گیلان)، آبشار بیشه - آبشار آب سفید - آبشار چکان - آبشار دورود - آبشار تاف - آبشار نوژیان (لرستان)، آبشار یخی - آبشار شاهاندشت - آبشار هریجان - آبشار آمل - آبشار ایج یا ده قلو (مازندران) می باشند.

بسیاری از آبشارهای ایران همچون: اخلمد، افرینه، گنجنامه، نیاسر، شوشتر، بیشه، قره سو، سمیرم و تنگه واشی، قدمتی تاریخی داشته و از نظر جنبه های سیاحتی و اقتصادی مورد توجه پادشاهان و حاکمان وقت بوده و از بسیاری از آن‌ها برای ساخت آسیاب‌های آبی کمک گرفته شده است. آبشارهای شوشتر به عنوان نخستین تاسیسات صنعت آب و صنایع جانبی جهان در زمان ساسانیان، که مجموعه تاریخی - فرهنگی آبشارهای شوشتر در یونسکو ثبت جهانی شده است و آبشار گنجنامه همدان در کنار کتیبه‌های تاریخی کوروش، نشانگر اوج شکوه و عظمت ایران باستان است.

 

آبشار کبودوال

آبشار کبودوال تنها آبشار خزه‌ای کشور است که با داشتن امکاناتی برای گردشگران یکی از مهم‌ترین تفرجگاه‌های استان گلستان به شمار می‌رود. آب این آبشار از دامنه شمالی کوه هارون به ارتفاع 1780 متر سرچشمه می‌گیرد و زلال، شفاف و قابل آشامیدن است.

 

 

آبشار لاتون

 

بلندترین آبشار کشور که شهره ملی و جهانی یافته است، «لاتون» نام دارد و در شمال کشور و ارتفاعات شهرستان مرزی بندر آستارا در غرب استان گیلان واقع شده است. این آبشار چهار فصل، جزء 30 آبشار بلند و خوش منظره جهان است که ارتفاع آبریز اصلی و فوقانی آن 105 متر با پهنای 5 متر و آبریز تحتانی آن 65 متر با پهنای 10 متر است و در مجموع، می‏‌توان شاهد آبشاری با ارتفاع 170 متر بود.

 

روستای کندوان

کندوان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان سهند بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این روستا دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی‌است که به‌دلیل شکل خانه‌های آن که به‌مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده‌اند است.